marketinsiders.gr

Αυξάνονται ραγδαία οι άστεγοι

Ο 62χρονος συνταξιούχος Φρανσίσκο Καρίγιο έκλαψε με ανακούφιση καθώς ξάπλωνε στο κρεβάτι στο καινούργιο του διαμέρισμα στη Μαδρίτη, το οποίο του παρείχε φιλανθρωπική οργάνωση, αφού για τρία χρόνια χρησιμοποιούσε ένα δωματιάκι θεάτρουεφόσον δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει στις τιμές των ενοικίων στην πρωτεύουσα της Ισπανίας, όπου μετακόμισε για να υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο. Είναι ένας από τους ολοένα και περισσότερους Ισπανούς που δεν είναι πλέον σε θέση να πληρώσουν τα υψηλά ενοίκια, όταν υπάρχει έλλειψη κοινωνικών κατοικιών και ρυθμίσεις που αποθαρρύνουν τις μακροχρόνιες μισθώσεις. Η άνθηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων για τουρίστες μέσω πλατφορμών, έχοντας κατά πολύ επιδεινώσει τα πράγματα, έχει προκαλέσει τις τελευταίες εβδομάδες κύμα διαμαρτυριών σε όλη την Ισπανία.

Ας σημειωθεί ότι το ποσοστό των αστέγων αυξήθηκε κατά 24% από το 2012. 28.000 άνθρωποι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ενώ, με βάση έκθεση της Τράπεζας της Ισπανίας, περίπου το 45% των ανθρώπων που ζουν σε ενοίκιο κινδυνεύουν με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη, μολονότι η έκταση του προβλήματος στην Ισπανία δεν είναι ξεκάθαρη, λόγω του μεγάλου αριθμού των νέων που ζουν με τους γονείς τους. Περισσότερο από το 60% ηλικίας 18 με 34 ετών ζει στο πατρικό του. Εξάλλου από το 2008 ως το 2022, η Ισπανία είχε τον ταχύτερα αυξανόμενο αριθμό νέων που ζούσαν με τους γονείς τους μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών. Ενώ το ποσοστό των κοινωνικών κατοικιών φτάνει μόλις το 1,5% του συνόλου των κατοικιών, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 9%.

Σύμφωνα με το επίσημο κυβερνητικό σχέδιο, η Ισπανία θα προσθέσει 184.000 μονάδες κοινωνικών κατοικιών τα επόμενα χρόνια, όπως επιβεβαιώνει ο σοσιαλιστής Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, αξιώνοντας ένα ποσοστό κοινωνικών κατοικιών κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο μέχρι το τέλος της θητείας του, το 2027. Αν και η Τράπεζα της Ισπανίας θεωρεί ότι για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός θα χρειαστούν περίπου 1,5 εκατομμύριο επιπλέον σπίτια. Η υπουργός Στέγασης Ισαμπέλ Ροντρίγκεθ δήλωσε την Τρίτη ότι η κυβέρνηση εργάζεται πάνω σε ένα νέο σχέδιο προς αυτή την κατεύθυνση.

Φιλανθρωπικές οργανώσεις για να καλύψουν το κενό των κρατικών παρεμβάσεων στρέφονται σε ιδιωτικά κεφάλαια. Το διαμέρισμα που δόθηκε στον Καρίγια ανήκει στο Techo, ένα ταμείο κοινωνικών επενδύσεων, το οποίο διαθέτει περίπου 230 διαμερίσματα και συνεργάζεται με 50 μη κυβερνητικές οργανώσεις, με ενοίκια κατά 30% χαμηλότερα από αυτά της αγοράς. Άλλη μια φιλανθρωπική οργάνωση, η Hogar Si, ενοικιάζει 400 διαμερίσματα σε άστεγους.

Εξάλλου οι μεγάλες πόλεις, όπως η Μαδρίτη, είναι αντιμέτωπες και με την εσωτερική μετανάστευση, από την ύπαιθρο στα αστικά κέντρα, όπου δίδονται περισσότερες ευκαιρίες για εργασία, σύμφωνα με τον Ντιέγκο Λοθάνο, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της υπηρεσίας στέγασης της ισπανικής πρωτεύουσας. 48.000 άνθρωποι βρίσκονται σε λίστα αναμονής για την παροχή κοινωνικής κατοικίας, και οι αρχές της πρωτεύουσας προσπαθούν να τριπλασιάσουν τις κοινωνικές κατοικίες, ώστε να φτάσουν τις 15.000 ως το 2030. Ας σημειωθεί ότι επέκρινε πρόσφατη νομοθεσία που έχει στόχο να προστατεύει τα δικαιώματα των ενοικιαστών, επιτρέποντας σε ευάλωτους ανθρώπους να παραμένουν στο σπίτι που νοικιάζουν χωρίς να καταβάλουν μίσθωμα για έως και δύο χρόνια, εκτιμώντας ότι ωθεί τους ιδιοκτήτες να αποφεύγουν τις μακροχρόνιες μισθώσεις. Οι ιδιοκτήτες ζητούν εγγυήσεις για την καταβολή του ενοικίου, στις οποίες δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οι πιο φτωχοί, σύμφωνα με τρεις ΜΚΟ.

Τα πράγματα επιδεινώνονται τη στιγμή που κάποιοι στρέφονται στην άκρως επικερδή αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, στην οποία δεν ισχύουν οι ίδιοι κανονισμοί. Η παροχή μακροχρόνιων μισθώσεων έχει μειωθεί κατά 15% σε διάστημα ενός χρόνου, ενώ αντίθετα οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, κυρίως για τουρίστες, μέσα από αντίστοιχες πλατφόρμες είχαν αυξηθεί τον Μάρτιο κατά 56% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με το Idealista.

Ένα παράδειγμα, η 67χρονη συνταξιούχος Κάρμεν Καχαμάρσα, η οποία έλαβε επιστολή με την οποία της ζητούσαν να αποχωρήσει μέσα σε έναν μήνα από το διαμέρισμα που νοίκιαζε στη Μαδρίτη, αφού το κτίριο όπου ζούσε επί 25 χρόνια πωλήθηκε σε επενδυτικό ταμείο της Αργεντινής. Εφόσον το κτίριο ανακαινίζεται και νοικιάζεται σε τουρίστες, η Καχαμάρσα φεύγει από τη Μαδρίτη και ταυτόχρονα αναρωτιέται: «Είναι μόνο για τουρίστες (…) και οι άνθρωποι που ζούσαν πάντα εδώ, πού θα πάνε;»

Άλλο παράδειγμα στην Καντίθ, η Εύα Οριχουέλα, η οποία εντάχθηκε σε τοπικό κίνημα για την απαγόρευση των μισθώσεων σε τουρίστες, όταν έγινε έξωση στην 88χρονη μητέρα της, Μαρία. Ευτυχώς στην περίπτωσή της μια τοπική ποδοσφαιρική ομάδα αγόρασε το σπίτι της και της επέτρεψε να παραμείνει εκεί με το ίδιο ενοίκιο.

Οι ισπανικές πόλεις διανύουν βαθιά κρίση και επιλέγουν πλέον να περιορίσουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων σε τουρίστες.